Αρχέδαμος

Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Καλλιτέχνης από τη Θήρα (β’ μισό 5ου αι. π.Χ.). Είναι γνωστός από μια ανάγλυφη αυτοπροσωπογραφία του, την οποία φιλοτέχνησε στον βράχο μιας σπηλιάς στον Υμηττό (ΒΑ της Βάρης), που ο ίδιος τη διαμόρφωσε, τη διακόσμησε και την αφιέρωσε στις Νύμφες, στον Απόλλωνα και στον Πάνα. Επιγραφή λαξευμένη στον βράχο της σπηλιάς αναφέρει: «Αρχέδαμος ο Θηραίος ο Νυμφόπληκτος εξηργάξατο». Ο Α. παρέστησε τον εαυτό του όρθιο με τα εργαλεία που χρησιμοποίησε στη διαμόρφωση της σπηλιάς, όπου ανακαλύφθηκαν επίσης ενδιαφέροντα ενεπίγραφα αναθηματικά ανάγλυφα και άλλα ευρήματα, τα οποία φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 2. Στρατηγός της Αιτωλίας (3ος-2ος αι. π.Χ.). Στον Β’ Μακεδονικό πόλεμο ήταν ηγέτης των Αιτωλών, όταν συμπολέμησαν με τους Ρωμαίους (197 π.Χ.). Ο Α. εξελέγη τρεις φορές στρατηγός της Αιτωλικής Συμπολιτείας. Το 168 π.Χ. πολέμησε στην Πύδνα, υποστηρίζοντας τον Μακεδόνα βασιλιά Περσέα, αλλά ηττήθηκε και κόσμησε μαζί του τον θρίαμβο του Λεύκιου Αιμίλιου Παύλου στη Ρώμη (167 π.Χ.).